وصول فوری مهریه با قانون جدید مهریه
مهریه یکی از حقوق مالی زنان در نظام حقوقی ایران است که به موجب عقد نکاح به زوجه تعلق می‌گیرد. این حق مالی که در فقه اسلامی با عنوان «صداق» یا «مهر» شناخته میشود، همواره به عنوان پشتوانه‌ای برای تضمین حقوق مالی زنان در خانواده مطرح بوده است. از دیرباز، پرداخت مهریه به عنوان نمادی از احترام به جایگاه زن در خانواده و جامعه تلقی می‌شده و در واقع نوعی تأمین اقتصادی برای زنان به شمار می‌رفته است.
با گذشت زمان و تغییرات اجتماعی و اقتصادی در جامعه ایرانی، موضوع مهریه نیز دستخوش تحولات متعددی شده است. افزایش چشمگیر میزان مهریه‌ها در سال‌های اخیر و متعاقب آن، افزایش دعاوی حقوقی مربوط به مطالبه مهریه، قانونگذار را بر آن داشت تا مقررات جدیدی را در زمینه پرداخت و وصول مهریه وضع نماید. تصویب «قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی» در سال ۱۳۹۴ و همچنین اصلاحات بعدی آن، نقطه عطفی در تغییر رویکرد نسبت به نحوه پرداخت و وصول مهریه محسوب میشود.
یکی از مهمترین تغییرات در قوانین مربوط به مهریه، تعدیل شرایط حبس زوج به دلیل عدم پرداخت مهریه بوده است. پیش از تصویب قانون جدید، زوج‌هایی که توانایی پرداخت مهریه را نداشتند، با حکم دادگاه روانه زندان می‌شدند و این امر مشکلات عدیده‌ای را برای خانواده‌ها به وجود آورده بود. اما با تصویب قانون جدید، مقرر شد که زوج تنها به میزان توانایی مالی خود ملزم به پرداخت مهریه باشد و در صورت اثبات اعسار، از حبس معاف گردد.
با این حال، علی‌رغم اصلاحات صورت گرفته، همچنان مسئله وصول مهریه یکی از چالش‌های اساسی زنان در نظام حقوقی ایران است. بسیاری از زنان پس از طلاق یا در شرایط خاص زندگی مشترک، با مشکلات متعددی در زمینه دریافت مهریه خود مواجه می‌شوند. طولانی بودن فرآیند دادرسی، دشواری اثبات تمکن مالی زوج، عدم همکاری زوج در معرفی اموال خود و مواردی از این دست، وصول مهریه را با دشواری مواجه ساخته است.
قانون جدید مهریه که با هدف تسهیل در روند وصول مهریه و حمایت از حقوق زنان تدوین شده، راهکارهای نوینی را برای وصول سریع‌تر مهریه پیش‌بینی کرده است. بر اساس این قانون، زوجه می‌تواند با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی یا دادگاه خانواده، درخواست صدور اجراییه برای وصول مهریه خود را ارائه نماید. پس از صدور اجراییه، اگر زوج طی مهلت قانونی نسبت به پرداخت مهریه اقدام نکند یا ترتیب پرداخت آن را ندهد، زوجه می‌تواند از طریق اجرای احکام دادگستری نسبت به توقیف اموال زوج و وصول طلب خود اقدام نماید.
یکی دیگر از نوآوری‌های قانون جدید، امکان توقیف حقوق و مزایای زوج در صورت اشتغال وی در بخش دولتی یا خصوصی است. بر این اساس، زوجه می‌تواند با ارائه حکم قطعی دادگاه، از محل حقوق و مزایای زوج، به صورت اقساطی مهریه خود را دریافت نماید. همچنین، امکان توقیف سایر اموال منقول و غیرمنقول زوج از دیگر راهکارهای پیش‌بینی شده در قانون جدید است.
علاوه بر این، قانون جدید مهریه، سازوکارهایی را برای شناسایی اموال پنهان شده توسط زوج پیش‌بینی کرده است. بر این اساس، زوجه می‌تواند با ارائه دلایل و مدارک کافی مبنی بر وجود اموال پنهان شده توسط زوج، از دادگاه درخواست نماید تا دستور شناسایی و توقیف این اموال صادر شود. همچنین، امکان استعلام از بانک‌ها، ادارات ثبت اسناد و املاک، سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر مراجع ذی‌ربط برای شناسایی اموال زوج فراهم شده است.
نکته قابل توجه دیگر در قانون جدید، پیش‌بینی ضمانت اجراهای قوی‌تر برای وصول مهریه است. بر این اساس، چنانچه زوج علی‌رغم تمکن مالی از پرداخت مهریه خودداری نماید، علاوه بر امکان حبس (با شرایط خاص)، محرومیت از برخی حقوق اجتماعی نیز برای وی در نظر گرفته شده است. این محرومیت‌ها می‌تواند شامل ممنوعیت خروج از کشور، ممنوعیت اخذ گواهینامه رانندگی، ممنوعیت افتتاح حساب بانکی جدید و مواردی از این دست باشد.
در کنار موارد فوق، قانون جدید تلاش کرده است تا با ایجاد تعادل میان حقوق زوجین، امکان پرداخت اقساطی مهریه را نیز با شرایط مناسب‌تری فراهم سازد. بر این اساس، چنانچه زوج توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، دادگاه می‌تواند با توجه به وضعیت مالی وی، حکم به پرداخت اقساطی مهریه دهد. این امر ضمن حفظ حقوق زوجه، فشار مالی کمتری را بر زوج وارد می‌سازد.
با تمام این تفاسیر، باید توجه داشت که وصول فوری مهریه با قانون جدید، مستلزم آگاهی کامل زوجین از حقوق قانونی خود و همچنین آشنایی با فرآیندهای قضایی مربوطه است. در این راستا، مشاوره با وکلای متخصص در امور خانواده می‌تواند راهگشا باشد. همچنین، آگاهی از نحوه تنظیم دادخواست، گردآوری ادله و مدارک لازم و آشنایی با مراحل رسیدگی به دعاوی مهریه، می‌تواند به تسریع در روند وصول مهریه کمک شایانی نماید.
در پایان باید گفت که علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته توسط قانونگذار برای تسهیل در وصول مهریه، همچنان چالش‌هایی در این زمینه وجود دارد که نیازمند توجه و برنامه‌ریزی دقیق‌تر است. تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی مناسب، آموزش کارکنان قضایی، استفاده از فناوری‌های نوین برای شناسایی سریع‌تر اموال و همچنین فرهنگ‌سازی در زمینه احترام به حقوق متقابل زوجین، می‌تواند در بهبود وضعیت موجود مؤثر واقع شود.
قانون جدید مهریه که در سال ۱۴۰۳ به تصویب رسیده، تغییرات قابل توجهی در نحوه محاسبه، میزان پرداخت و شیوه‌های وصول مهریه ایجاد کرده است. مهمترین تغییرات این قانون عبارتند از:
۱. تعیین سقف مهریه قابل وصول به صورت یکجا
طبق این قانون، سقف مهریه قابل وصول به صورت یکجا معادل ۱۴ سکه تمام بهار آزادی تعیین شده است. مازاد بر این مقدار، مهریه باید به صورت اقساطی و مطابق با توان مالی زوج پرداخت شود.
۲. حذف حبس برای مهریه تا ۱۴ سکه
یکی از مهمترین تغییرات، حذف مجازات حبس برای مهریههای تا سقف ۱۴ سکه است. در این موارد، دادگاه راساً وارد عمل شده و از طریق شناسایی اموال زوج، نسبت به اجرای حکم اقدام می‌کند.
۳. تغییر در شیوه محاسبه مهریه
در قانون جدید، محاسبه ارزش مهریه بر اساس شاخص‌های اقتصادی روز انجام میشود که این امر می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر میزان مهریه قابل وصول داشته باشد.
راهکارهای وصول فوری مهریه طبق قوانین جدید
برای وصول فوری مهریه با توجه به قوانین جدید، راهکارهای متعددی وجود دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
۱. مذاکره و توافق خارج از دادگاه
اولین و سریع‌ترین راه برای وصول مهریه، مذاکره مستقیم با همسر و رسیدن به توافقی منصفانه است. این روش علاوه بر سرعت بالا، هزینههای دادرسی را نیز کاهش می‌دهد.
نمونه کاربردی: خانم احمدی با مشاوره حقوقی تلفنی، توانست با همسر سابق خود به توافقی مبنی بر پرداخت ۱۰ سکه به صورت نقد و ۲۰ سکه به صورت اقساط ۶ ماهه برسد. این توافق در دفترخانه ثبت و لازم‌الاجرا شد.
۲. درخواست صدور اجراییه از دفترخانه ازدواج
اگر سند ازدواج شما در دفترخانه ثبت شده باشد، می‌توانید با مراجعه به همان دفترخانه، درخواست صدور اجراییه نمایید. این روش از مراجعه به دادگاه سریع‌تر است.
مراحل درخواست اجراییه:
- مراجعه به دفترخانه محل ثبت ازدواج
- ارائه اصل سند ازدواج و کارت ملی
- تکمیل فرم درخواست اجراییه
- پرداخت هزینههای مربوطه
- پیگیری روند اجرا از طریق اداره ثبت
۳. طرح دعوی مطالبه مهریه در دادگاه خانواده
در صورتی که روش‌های قبلی نتیجه‌بخش نباشد، می‌توانید با طرح دعوی در دادگاه خانواده، روند وصول مهریه را آغاز کنید.
مراحل طرح دعوی:
- تنظیم دادخواست مطالبه مهریه
- ارائه مدارک لازم (سند ازدواج، کارت ملی و شناسنامه)
- پرداخت هزینه دادرسی
- حضور در جلسات دادگاه
- اخذ حکم قطعی
- اجرای حکم از طریق اجرای احکام دادگستری
نمونه کاربردی: خانم محمدی با مشاوره حقوقی تخصصی، توانست در کمتر از ۴ ماه حکم قطعی مطالبه ۱۴ سکه مهریه را اخذ و از طریق شناسایی حساب بانکی همسرش، مهریه خود را به صورت کامل دریافت کند.
۴. توقیف اموال و دارایی‌های زوج
پس از صدور حکم قطعی، می‌توانید با شناسایی اموال همسر، درخواست توقیف آنها را بدهید. این اموال می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- حساب‌های بانکی
- خودرو
- املاک و مستغلات
- سهام و اوراق بهادار
- حقوق و دستمزد (تا یک سوم)
۵. استفاده از ظرفیت ماده ۲۹۶ قانون مدنی
طبق ماده ۲۹۶ قانون مدنی، زوجه می‌تواند از تسلیم خود امتناع کند تا مهریه او پرداخت شود. البته این حق مخصوص زمانی است که هنوز زندگی مشترک ادامه دارد.
روش‌های تسریع در وصول مهریه طبق قانون جدید
برای تسریع در وصول مهریه با توجه به قوانین اخیر، به نکات زیر توجه کنید:
۱. شناسایی دقیق اموال زوج
یکی از مهمترین گام‌ها برای وصول سریع مهریه، شناسایی دقیق اموال و دارایی‌های زوج است. این اموال می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- استعلام از بانک‌ها برای شناسایی حساب‌های بانکی
- استعلام از اداره ثبت اسناد برای شناسایی املاک
- استعلام از پلیس راهور برای شناسایی خودروها
- استعلام از بورس برای شناسایی سهام
نمونه کاربردی: خانم رضایی با کمک وکیل خود توانست با استعلام از ۲۴ بانک کشور، چندین حساب پنهان همسرش را شناسایی و از این طریق طلب خود را وصول کند.
۲. درخواست تأمین خواسته
برای جلوگیری از انتقال اموال توسط زوج، می‌توانید همزمان با طرح دعوی، درخواست تأمین خواسته نمایید. با این اقدام، اموال شناسایی شده تا زمان صدور حکم نهایی توقیف میشود.
۳. استفاده از کارشناس رسمی دادگستری
برای تعیین ارزش دقیق اموال زوج، می‌توانید از کارشناس رسمی دادگستری کمک بگیرید. این امر به ویژه در مورد املاک و خودروها اهمیت دارد.
۴. اخذ دستور موقت
در شرایط خاص، می‌توانید از دادگاه درخواست صدور دستور موقت مبنی بر منع زوج از خروج از کشور یا منع انتقال اموال کنید.
موانع وصول فوری مهریه و راهکارهای غلبه بر آنها
در مسیر وصول مهریه، ممکن است با موانعی مواجه شوید که شناخت و آگاهی از آنها می‌تواند به شما در غلبه بر این چالش‌ها کمک کند:
۱. ادعای اعسار از سوی زوج
یکی از رایج‌ترین موانع، ادعای اعسار (ناتوانی مالی) از سوی زوج است. در این شرایط، باید با جمع‌آوری مدارک و مستندات، عدم صحت ادعای اعسار را اثبات کنید.
راهکار: ارائه مستندات مربوط به درآمد، دارایی‌ها و سبک زندگی زوج به دادگاه
۲. انتقال اموال به نام دیگران
برخی از زوج‌ها برای فرار از پرداخت مهریه، اموال خود را به نام اشخاص ثالث منتقل می‌کنند.
راهکار: طرح دعوی ابطال معاملات صوری و فرار از دین
۳. عدم همکاری بانک‌ها و نهادها در ارائه اطلاعات
گاهی بانک‌ها و سایر نهادها در ارائه اطلاعات مالی زوج همکاری لازم را ندارند.
راهکار: درخواست استعلام از طریق دادگاه و با دستور قضایی
مزایای استفاده از مشاوره حقوقی تلفنی در وصول مهریه
یکی از بهترین راه‌ها برای تسریع در روند وصول مهریه، استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی است. این خدمات مزایای متعددی دارد:
- صرفه‌جویی در زمان: بدون نیاز به مراجعه حضوری، می‌توانید از راهنمایی‌های حقوقی بهره‌مند شوید.
- دسترسی سریع به وکلای متخصص: امکان ارتباط با وکلای مجرب در زمینه مهریه و امور خانواده
- هزینه کمتر: هزینه مشاوره تلفنی به مراتب کمتر از مشاوره حضوری است.
- محرمانگی: اطلاعات شما به صورت کاملاً محرمانه باقی می‌ماند.
- پیگیری مستمر: امکان پیگیری مداوم پرونده بدون نیاز به مراجعه حضوری
نکات کلیدی در وصول فوری مهریه
برای موفقیت در وصول فوری مهریه، به نکات زیر توجه کنید:
- جمع‌آوری مدارک کامل: اصل سند ازدواج، مدارک شناسایی، مستندات مربوط به اموال زوج
- انتخاب روش مناسب: با توجه به شرایط خود، مناسب‌ترین روش وصول را انتخاب کنید.
- مشاوره با وکیل متخصص: پیش از هر اقدامی، با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت کنید.
- پیگیری مستمر: پیگیری مداوم پرونده می‌تواند در تسریع روند وصول مهریه تأثیرگذار باشد.
- آگاهی از حقوق قانونی: با آگاهی از حقوق قانونی خود، می‌توانید از اطاله دادرسی جلوگیری کنید.
جهت دریافت مشاوره حقوقی به صورت حضوری و یا آنلاین و تلفنی 24ساعته شبانه روز و یا اطلاع از هزینه وکیل و مشاوره با شماره های 09212242670 و یا 02147625900 تماس بگیرید. هزینه مشاوره حقوقی در وبسایت وکالت تلفنی منصفانه بوده و شما می توانید با خیال راحت از این خدمات به صورت شبانه روزی بهره مند شوید.
نظر خود را ثبت نمایید
فرم درخواست مشاوره حقوقی