شیوه فوری برای کم کردن اقساط مهریه
مهریه یکی از مهم‌ترین مباحث حقوقی در نظام خانواده ایران است که در سال‌های اخیر با افزایش نرخ تورم و بالا رفتن ارزش سکه، به چالشی جدی برای بسیاری از زوج‌ها تبدیل شده است. پرداخت مهریه به عنوان یک تعهد مالی که مرد در زمان عقد نکاح به همسر خود می‌دهد، همواره مورد احترام قانون‌گذار بوده و ضمانت اجراهای قانونی متعددی برای آن در نظر گرفته شده است. با این حال، گاهی شرایط اقتصادی و معیشتی به گونه‌ای رقم می‌خورد که زوج قادر به پرداخت یکجای مهریه یا حتی اقساط تعیین شده توسط دادگاه نیست. در این شرایط، یافتن راهکارهای قانونی برای کاهش میزان اقساط مهریه اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
برخلاف تصور عمومی، مهریه صرفاً یک هدیه یا یک تشریفات سنتی نیست، بلکه یک حق مالی برای زوجه محسوب میشود که با عقد نکاح بر ذمه زوج قرار میگیرد. قانون مدنی ایران صراحتاً بیان می‌دارد که به محض عقد، زن مالک مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی در آن داشته باشد. با این حال، قانون‌گذار شرایطی را پیش‌بینی کرده است که بر اساس آن، زوج میتواند درخواست تعدیل یا تقسیط مهریه را مطرح کند. این امر به خصوص در سال‌های اخیر که ارزش سکه افزایش چشمگیری داشته، اهمیت بیشتری یافته است.
اعسار از پرداخت مهریه یکی از مهم‌ترین راهکارهای قانونی برای کاهش فشار ناشی از پرداخت یکجای مهریه است. بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، چنانچه محکومعلیه مدعی اعسار از پرداخت محکوم‌به باشد، میتواند دادخواست اعسار تقدیم دادگاه کند. در صورت پذیرش این دادخواست، دادگاه با توجه به وضعیت مالی و درآمدی محکومعلیه، میزان اقساط را تعیین می‌کند. نکته قابل توجه این است که در دعوای اعسار از پرداخت مهریه، برخلاف سایر دعاوی اعسار، بار اثبات دعوا بر عهده زوج است و او باید ثابت کند که توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارد.
تقدیم دادخواست اعسار مستلزم رعایت تشریفات خاصی است. زوج باید صورت جامعی از اموال خود شامل تمام اموال منقول و غیرمنقول، مطالبات، درآمد و هزینه‌های زندگی را به دادگاه ارائه دهد. علاوه بر این، باید شهودی را معرفی کند که بر اعسار او گواهی دهند. دادگاه پس از بررسی ادله و مدارک، در صورت احراز اعسار، حکم به تقسیط مهریه می‌دهد. میزان اقساط با توجه به توان مالی زوج تعیین میشود و معمولاً به صورت ماهیانه است.
یکی دیگر از راهکارهای کاهش اقساط مهریه، توافق و سازش بین زوجین است. قانون‌گذار همواره تلاش کرده است تا زوجین را به حل و فصل اختلافات از طریق مصالحه و سازش ترغیب کند. در این راستا، مراکز مشاوره خانواده و شوراهای حل اختلاف می‌توانند نقش موثری ایفا کنند. زوجین می‌توانند با مراجعه به این مراکز و با کمک مشاوران حقوقی و خانواده، به توافقی دست یابند که هم حقوق زوجه تأمین شود و هم فشار مالی بر زوج کاهش یابد. این توافق میتواند شامل کاهش میزان مهریه، افزایش مدت پرداخت و یا تبدیل مهریه به اموال دیگر باشد.
یکی از نکات مهم در خصوص تقسیط مهریه، امکان درخواست تعدیل اقساط در صورت تغییر شرایط مالی زوج است. چنانچه پس از صدور حکم تقسیط، وضعیت مالی زوج به دلایلی همچون از دست دادن شغل، بیماری یا افزایش هزینه‌های زندگی تغییر کند، او میتواند با تقدیم دادخواست تعدیل اقساط، درخواست کاهش میزان اقساط یا افزایش مدت پرداخت را مطرح کند. البته اثبات این تغییر شرایط بر عهده زوج است و او باید ادله و مدارک کافی ارائه دهد.
در کنار راهکارهای قانونی، رعایت اخلاق و انصاف نیز میتواند به حل مسالمت‌آمیز اختلافات مربوط به مهریه کمک کند. زوجین باید توجه داشته باشند که هدف از تعیین مهریه، تأمین امنیت مالی زوجه بوده است و نه ایجاد فشار غیرقابل تحمل بر زوج. از این رو، درک متقابل شرایط و تلاش برای یافتن راه‌حلی که منافع هر دو طرف را تأمین کند، میتواند به حفظ کرامت انسانی و پیشگیری از آسیب‌های روانی و اجتماعی ناشی از اختلافات مالی کمک کند.
قانون حمایت خانواده مصوب 1391 نیز راهکارهایی برای کاهش فشار ناشی از پرداخت مهریه پیش‌بینی کرده است. بر اساس ماده 22 این قانون، چنانچه مهریه بیش از 110 سکه بهار آزادی باشد، نسبت به مازاد آن، فقط از اموال زوج قابل وصول است و امکان بازداشت زوج وجود ندارد. این ماده قانونی تا حدودی از فشار روانی ناشی از تهدید به حبس کاسته است، هرچند که مسئولیت پرداخت مهریه همچنان بر عهده زوج باقی می‌ماند.
برای کم کردن اقساط مهریه، زوج میتواند از خدمات وکلای متخصص در امور خانواده استفاده کند. وکیل با آگاهی از قوانین و رویه‌های قضایی، میتواند بهترین راهکار را با توجه به شرایط خاص موکل ارائه دهد. علاوه بر این، وکیل میتواند در مذاکره با طرف مقابل برای دستیابی به توافق مطلوب، نقش موثری ایفا کند. البته باید توجه داشت که استفاده از خدمات وکیل مستلزم پرداخت حق‌الوکاله است و این موضوع باید در تصمیم‌گیری لحاظ شود.
نهایتاً، باید به این نکته توجه داشت که مهریه یک حق قانونی برای زوجه است و تلاش برای کاهش اقساط آن نباید به معنای فرار از مسئولیت یا نادیده گرفتن حقوق زوجه تلقی شود. هدف از ارائه راهکارهای قانونی، صرفاً کمک به زوج برای ایفای تعهدات خود با توجه به شرایط واقعی زندگی اوست. در این میان، صداقت، درستکاری و پایبندی به تعهدات اخلاقی، نقش مهمی در حفظ کرامت انسانی و تحکیم روابط خانوادگی دارد. زوجین باید بدانند که علی‌رغم وجود اختلافات مالی، حفظ احترام متقابل و تلاش برای یافتن راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز، میتواند به کاهش آسیب‌های ناشی از این اختلافات کمک کند.
جهت دریافت مشاوره حقوقی با وکیل خانم یا مشاوره تلفنی با وکیل آقا با 09212242670 تماس بگیرید.
مهریه از جمله حقوق مالی زوجه است که پس از عقد نکاح بر ذمه زوج قرار میگیرد و زوجه میتواند در هر زمان آن را مطالبه کند. در سال‌های اخیر با افزایش نرخ طلاق و نیز افزایش قیمت سکه، موضوع پرداخت اقساطی مهریه به چالشی جدی برای بسیاری از مردان تبدیل شده است. بسیاری از زوج‌ها پس از مواجهه با حکم پرداخت مهریه، به دنبال روش‌های قانونی کاهش اقساط مهریه هستند. در این مقاله قصد داریم شیوه‌های فوری کم کردن اقساط مهریه را بررسی کنیم و با ارائه راهکارهای عملی، به سؤالات شما در این زمینه پاسخ دهیم.
مبنای قانونی تعیین اقساط مهریه
پیش از بررسی راهکارهای کاهش اقساط مهریه، لازم است با مبنای قانونی تعیین اقساط آشنا شویم. طبق قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۹۴، دادگاه موظف است با توجه به وضعیت مالی محکومعلیه، میزان اقساط مهریه را به گونه‌ای تعیین کند که متناسب با توان پرداخت او باشد. مطابق ماده ۱۱ قانون حمایت خانواده، دادگاه میتواند با توجه به وضعیت مالی زوج، مهریه را قسط‌بندی کند.
همچنین، بر اساس قانون الحاق یک تبصره به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی مصوب ۱۳۷۶، مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی، عندالمطالبه است و مازاد بر آن بر اساس توانایی مالی زوج و به صورت اقساطی پرداخت میشود. این قانون در سال ۱۳۹۹ با تصویب قانون کاهش حبس‌های تعزیری دستخوش تغییر شد و اکنون برای عدم پرداخت مهریه تا ۱۴ سکه، امکان حبس محکومعلیه وجود دارد.
روش‌های قانونی فوری برای کاهش اقساط مهریه
۱. درخواست تعدیل اقساط مهریه
اولین و مهم‌ترین اقدام برای کاهش فوری اقساط مهریه، ارائه دادخواست تعدیل اقساط به دادگاه خانواده است. در این دادخواست باید دلایل موجه خود برای کاهش اقساط را ذکر کنید. از جمله دلایل قابل قبول برای دادگاه:
- کاهش قابل توجه درآمد
- از دست دادن شغل
- ابتلا به بیماری خاص و هزینه‌های درمانی بالا
- تورم و افزایش هزینه‌های زندگی
- افزایش تعداد افراد تحت تکفل
- بدهی‌های سنگین
توصیه میشود برای تنظیم این دادخواست، از مشاوره حقوقی تلفنی با وکلای متخصص طلاق استفاده کنید تا با ارائه مستندات کافی، شانس موفقیت خود را افزایش دهید.
۲. توافق با زوجه برای کاهش مهریه یا تغییر نحوه پرداخت
یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای کاهش فوری اقساط مهریه، مذاکره مستقیم با زوجه و توافق با ایشان است. در این روش میتوانید پیشنهاداتی مانند موارد زیر ارائه دهید:
- پرداخت بخشی از مهریه به صورت نقدی و بخشیدن مابقی
- تبدیل مهریه به مال دیگر (مانند ملک یا خودرو)
- افزایش مدت پرداخت اقساط و کاهش مبلغ هر قسط
- پرداخت بخشی از مهریه در ازای انتقال حضانت فرزندان
این توافق باید در قالب صلح‌نامه رسمی تنظیم و به تأیید دادگاه برسد تا ضمانت اجرایی داشته باشد.
۳. ارائه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه
اگر واقعاً توانایی پرداخت اقساط تعیین شده را ندارید، میتوانید دادخواست اعسار به دادگاه تقدیم کنید. در این دادخواست باید ثابت کنید که:
- درآمد شما کفاف هزینه‌های ضروری زندگی را نمی‌دهد
- توانایی پرداخت اقساط با مبلغ فعلی را ندارید
- فاقد اموال و دارایی قابل توجه هستید
برای اثبات اعسار، ارائه مدارکی چون فیش حقوقی، گواهی بیکاری، مدارک پزشکی، قبوض پرداختی و شهادت شهود ضروری است. وکالت تلفنی در این زمینه میتواند به شما کمک کند تا لایحه قوی‌تری تنظیم کنید.
۴. استفاده از تسهیلات بانکی برای پرداخت یکجای مهریه
گاهی پرداخت یکجای بخشی از مهریه میتواند منجر به توافق با زوجه برای بخشش یا تخفیف در مابقی مهریه شود. برخی بانک‌ها وام پرداخت مهریه ارائه می‌دهند که میتواند گزینه مناسبی باشد. مزیت این روش آن است که:
- اقساط بانکی معمولاً طولانی‌تر و با مبلغ کمتری نسبت به اقساط تعیین شده توسط دادگاه است
- احتمال حبس به دلیل عدم پرداخت کاهش می‌یابد
- امکان توافق با زوجه برای تخفیف در صورت پرداخت یکجا وجود دارد
۵. ارائه مستندات پزشکی برای بیماری‌های خاص
اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید که هزینه‌های درمانی بالایی دارد، ارائه مدارک پزشکی به دادگاه میتواند در کاهش اقساط مهریه مؤثر باشد. دادگاه‌ها معمولاً در چنین شرایطی، رویکرد منعطف‌تری نسبت به تعدیل اقساط دارند.
نمونه‌های کاربردی کاهش اقساط مهریه
نمونه ۱: کاهش اقساط به دلیل تعدیل نیرو
آقای الف که کارمند شرکت خصوصی بود، پس از تعدیل نیرو، حقوق او از ۱۰ میلیون به ۶ میلیون تومان کاهش یافت. او با ارائه دادخواست تعدیل اقساط و مستندات کاهش حقوق، توانست اقساط مهریه خود را از ماهیانه ۲ سکه به یک سکه کاهش دهد.
نمونه ۲: توافق برای پرداخت یکجا
آقای ب که محکوم به پرداخت ۱۴۰ سکه مهریه با اقساط ماهیانه ۲ سکه بود، با دریافت وام بانکی، توانست ۵۰ سکه را به صورت یکجا پرداخت کند و با توافق همسر سابق خود، مابقی مهریه را به ۵۰ سکه با اقساط ماهیانه یک سکه کاهش دهد.
نمونه ۳: کاهش اقساط به دلیل تولد فرزند جدید
آقای ج که از همسر دوم خود صاحب فرزند شده بود، با استناد به افزایش تعداد افراد تحت تکفل و هزینه‌های نگهداری نوزاد، توانست اقساط مهریه همسر اول خود را از ماهی یک سکه به نیم سکه کاهش دهد.
نکات مهم در درخواست کاهش اقساط مهریه
۱. صداقت در ارائه اطلاعات مالی: ارائه اطلاعات خلاف واقع میتواند عواقب قانونی داشته باشد.
۲. جمع‌آوری مستندات کافی: هرچه مدارک بیشتری برای اثبات وضعیت مالی خود داشته باشید، احتمال موفقیت بیشتر است.
۳. پیگیری مستمر پرونده: بسیاری از پرونده‌ها به دلیل عدم پیگیری، مشمول مرور زمان می‌شوند.
۴. پرداخت منظم اقساط تعیین شده: تا زمان صدور حکم جدید، پرداخت اقساط فعلی را متوقف نکنید.
۵. استفاده از خدمات مشاوره حقوقی: مشاوره با وکیل طلاق میتواند راهگشای بسیاری از مشکلات باشد.
نتیجه‌گیری
در نتیجه‌گیری مباحث مربوط به کاهش اقساط مهریه، باید گفت راهکارهای متعددی وجود دارد که میتواند به حل چالش‌های مالی مربوط به پرداخت مهریه کمک کند. اعسار از پرداخت مهریه به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای قانونی در اختیار زوج قرار دارد که با اثبات ناتوانی مالی، میتواند از فشار ناشی از پرداخت یکجای مهریه رهایی یابد. تقدیم دادخواست اعسار گرچه مستلزم ارائه مدارک کافی و اثبات وضعیت مالی است، اما راهکاری موثر برای تقسیط مهریه متناسب با توان واقعی زوج به شمار می‌رود.
توافق و سازش بین زوجین نیز یکی دیگر از راه‌های کاهش اقساط مهریه است که میتواند به دور از تنش‌های دادگاهی، منافع هر دو طرف را تأمین کند. مصالحه بر سر میزان، نحوه و زمان پرداخت مهریه میتواند با کمک مشاوران حقوقی یا از طریق شوراهای حل اختلاف انجام شود. این توافق‌نامه در صورتی که به تأیید مراجع ذی‌صلاح برسد، از ضمانت اجرایی مناسبی برخوردار خواهد بود.
تعدیل اقساط مهریه در شرایط تغییر وضعیت مالی زوج، راهکار دیگری است که قانون‌گذار پیش‌بینی کرده است. چنانچه پس از صدور حکم تقسیط، توان مالی زوج به دلایلی همچون بیکاری، بیماری یا افزایش هزینه‌های زندگی کاهش یابد، امکان درخواست بازنگری در میزان اقساط وجود دارد. البته این امر مستلزم ارائه ادله و مدارک کافی است.
مهریه به عنوان یک حق مالی برای زوجه، همواره مورد حمایت قانون‌گذار بوده است. با این حال، قانون‌گذار با درک چالش‌های ناشی از افزایش ارزش سکه، تدابیری اندیشیده است تا فشار ناشی از پرداخت مهریه متعادل شود. ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده با محدود کردن امکان بازداشت زوج به مهریه‌های کمتر از ۱۱۰ سکه، تا حدی از نگرانی‌های مردان در خصوص تبعات عدم پرداخت مهریه کاسته است.
استفاده از خدمات وکلای متخصص در امور خانواده میتواند به یافتن بهترین راهکار برای کم کردن اقساط مهریه کمک کند. وکیل با آشنایی با قوانین و رویه‌های قضایی، میتواند استراتژی مناسبی را با توجه به شرایط خاص موکل طراحی کند. علاوه بر این، وکیل میتواند در مذاکرات با طرف مقابل برای دستیابی به توافق مطلوب، نقش مؤثری ایفا کند.
تقسیط مهریه راهکاری است که هم منافع زوجه را تأمین می‌کند و هم از فشار مالی غیرقابل تحمل بر زوج می‌کاهد. دادگاه با در نظر گرفتن شرایط مالی زوج، میزان درآمد و هزینه‌های زندگی او، اقساطی را تعیین می‌کند که پرداخت آن امکان‌پذیر باشد. البته باید توجه داشت که صرف ادعای عدم توانایی مالی کافی نیست و ارائه مدارک و شهود برای اثبات اعسار ضروری است.
فرآیند دادرسی اعسار از پرداخت مهریه مستلزم رعایت تشریفات قانونی است. زوج باید صورت جامعی از دارایی‌های خود شامل اموال منقول و غیرمنقول، حساب‌های بانکی، درآمد و هزینه‌های زندگی را به دادگاه ارائه دهد. علاوه بر این، معرفی شهودی که بر اعسار او گواهی دهند نیز ضروری است. در صورتی که دادگاه قانع شود که زوج توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارد، حکم به تقسیط آن خواهد داد.
میانجیگری و داوری نیز از جمله راه‌های حل اختلافات مربوط به مهریه است که میتواند به یافتن راه‌حلی مورد توافق طرفین منجر شود. استفاده از ظرفیت‌های قانونی مانند شوراهای حل اختلاف میتواند به حل و فصل مسالمت‌آمیز دعاوی مربوط به مهریه کمک کند.
علاوه بر راهکارهای قانونی، رعایت اخلاق و انصاف نیز نقش مهمی در حل اختلافات مربوط به مهریه دارد. زوجین باید توجه داشته باشند که هدف از تعیین مهریه، تأمین امنیت مالی زوجه بوده است و نه ایجاد مشکلات غیرقابل حل برای زوج. از این رو، درک متقابل شرایط و تلاش برای یافتن راه‌حلی منصفانه، میتواند به حفظ کرامت انسانی و پیشگیری از آسیب‌های روانی و اجتماعی کمک کند.
در پایان باید گفت که مهریه یک تعهد قانونی و شرعی است که زوج با میل و اراده خود پذیرفته است. تلاش برای کاهش اقساط مهریه به معنای فرار از مسئولیت نیست، بلکه به دنبال یافتن راهکاری است که امکان ایفای این تعهد را با توجه به شرایط واقعی زندگی فراهم کند. بی‌تردید، پایبندی به اصول اخلاقی، صداقت و درستکاری، نقش مهمی در حفظ حرمت خانواده و تسهیل حل اختلافات دارد. در این مسیر، استفاده از ظرفیت‌های قانونی مانند اعسار، تقسیط مهریه، توافق و سازش، تعدیل اقساط، میانجیگری و مشاوره حقوقی میتواند به حل منصفانه چالش‌های مربوط به مهریه کمک کند.
جهت دریافت مشاوره حقوقی به صورت تلفنی، حضوری و یا انلاین و یا اطلاع از هزینه وکیل و مشاوره با شماره های 09212242670 و یا 02147625900 تماس بگیرید. هزینه مشاوره حقوقی در وبسایت وکالت تلفنی منصفانه بوده و شما می توانید با خیال راحت از این خدمات به صورت شبانه روزی بهره مند شوید.
نظر خود را ثبت نمایید
فرم درخواست مشاوره حقوقی