مجازات رانندگی بدون گواهینامه زیر ۱۸ سال
رانندگی بدون گواهینامه، به‌ویژه برای افراد زیر ۱۸ سال، یکی از تخلفات رایج ترافیکی در ایران محسوب می‌شود که مجازاتهای سنگینی را به دنبال دارد. این عمل نه تنها غیرقانونی است، بلکه میتواند خطرات جدی برای نوجوان راننده و سایر کاربران جاده به همراه داشته باشد. در این مقاله جامع، به بررسی دقیق مجازاتهای قانونی، عواقب حقوقی، آمار تصادفات، نمونه‌های واقعی پرونده‌ها و راهکارهای پیشگیری از این تخلف می‌پردازیم.
قوانین و مقررات رانندگی بدون گواهینامه برای افراد زیر ۱۸ سال
مطابق با ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی و همچنین ماده ۲۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، رانندگی بدون گواهینامه معتبر جرم محسوب می‌شود. برای افراد زیر ۱۸ سال، این مسئله جدی‌تر است، زیرا قانوناً امکان دریافت گواهینامه رانندگی خودرو را ندارند (به استثنای گواهینامه موتورسیکلت برای افراد بالای ۱۶ سال با شرایط خاص).
مجازاتهای قانونی برای نوجوانان زیر ۱۸ سال
- جریمه نقدی: مبلغ جریمه برای رانندگی بدون گواهینامه در سال ۱۴۰۳ بین ۱,۰۰۰,۰۰۰ تا ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان است.
- توقیف خودرو: وسیله نقلیه به مدت حداقل ۳ ماه توقیف می‌شود.
- معرفی به دادگاه: علاوه بر جرایم راهنمایی و رانندگی، فرد متخلف به دادگاه اطفال و نوجوانان معرفی می‌شود.
- محکومیت به خدمات عمومی رایگان: دادگاه میتواند نوجوان متخلف را به انجام خدمات عمومی رایگان محکوم کند.
- مسئولیت قانونی والدین: مطابق ماده ۱۷۸ قانون مدنی، اولیای قانونی (پدر، مادر یا سرپرست) مسئولیت مدنی و جبران خسارت ناشی از عمل فرزند زیر ۱۸ سال را برعهده دارند.
دادخواست مطالبه خسارت از شرکت بیمه بابت خسارات وارده به خودرو موضوع قرارداد بیمه بدنه |
| درباره ما |
تشدید مجازات در شرایط خاص
مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای افراد زیر ۱۸ سال در شرایط زیر تشدید می‌شود:
در صورت بروز تصادف منجر به جرح
اگر نوجوان بدون گواهینامه تصادفی انجام دهد که منجر به مصدومیت دیگران شود:
- محکومیت به پرداخت دیه مصدوم (توسط والدین)
- امکان محکومیت به حبس تعزیری از ۶ ماه تا ۲ سال (با توجه به سن و شرایط)
- ممنوعیت اخذ گواهینامه تا ۲ سال پس از رسیدن به سن قانونی
در صورت بروز تصادف منجر به فوت
اگر تصادف منجر به فوت فردی شود:
- محکومیت به پرداخت دیه کامل (توسط والدین)
- امکان محکومیت به حبس تعزیری از ۱ تا ۵ سال (با توجه به سن و شرایط)
- ممنوعیت اخذ گواهینامه تا ۵ سال پس از رسیدن به سن قانونی
- محکومیت به مجازاتهای تکمیلی مانند خدمات عمومی رایگان
مسئولیت حقوقی والدین در قبال رانندگی فرزند زیر ۱۸ سال
والدین یا سرپرستان قانونی نوجوانان زیر ۱۸ سال در قبال رانندگی غیرمجاز فرزندانشان مسئولیت‌های متعددی دارند:
- مسئولیت مدنی: والدین موظف به جبران تمام خسارات مادی و معنوی وارده به اشخاص ثالث هستند.
- مسئولیت کیفری: طبق ماده ۱۷۳ قانون راهنمایی و رانندگی، والدینی که اتومبیل خود را در اختیار افراد فاقد گواهینامه قرار دهند، به موارد زیر محکوم می‌شوند:
- جریمه نقدی از ۱,۵۰۰,۰۰۰ تا ۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- در صورت تکرار، امکان محکومیت به حبس تعزیری از ۹۱ روز تا ۶ ماه
- مسئولیت بیمه‌ای: شرکت‌های بیمه در تصادفات ناشی از رانندگی افراد فاقد گواهینامه، می‌توانند پس از پرداخت خسارت به زیان‌دیده، به مالک خودرو (والدین) رجوع کنند.
نمونه‌های واقعی پرونده‌های رانندگی بدون گواهینامه زیر ۱۸ سال
برای درک بهتر عواقب این تخلف، به چند نمونه واقعی از پرونده‌های حقوقی در این زمینه اشاره می‌کنیم:
نمونه ۱: تصادف منجر به جرح در تهران (۱۴۰۲)
نوجوان ۱۶ ساله‌ای با خودروی پدرش اقدام به رانندگی کرد و با موتورسیکلت تصادف نمود. در این حادثه، راکب موتورسیکلت دچار شکستگی پا شد. دادگاه حکم به پرداخت دیه توسط والدین، ۵۰ ساعت خدمات اجتماعی برای نوجوان و محرومیت از اخذ گواهینامه تا ۲ سال پس از رسیدن به ۱۸ سالگی صادر کرد. همچنین پدر نوجوان به دلیل در اختیار قرار دادن خودرو به فرد فاقد گواهینامه به پرداخت جریمه ۲,۵۰۰,۰۰۰ تومانی محکوم شد.
نمونه ۲: تصادف فوتی در اصفهان (۱۴۰۱)
نوجوان ۱۷ ساله‌ای با خودروی خانوادگی در جاده اصفهان-نجف‌آباد تصادف منجر به فوت عابر پیاده انجام داد. دادگاه، والدین را به پرداخت دیه کامل محکوم کرد. نوجوان نیز به تحمل ۲ سال نگهداری در کانون اصلاح و تربیت (به صورت غیرشبانه‌روزی) و ۲۰۰ ساعت خدمات عمومی رایگان در مراکز درمانی محکوم شد. علاوه بر این، تا ۵ سال پس از رسیدن به سن قانونی، امکان اخذ گواهینامه را نخواهد داشت.
نمونه ۳: تصادف با خسارت مالی در شیراز (۱۴۰۲)
پسر ۱۵ ساله‌ای بدون اطلاع والدین، خودروی خانواده را برداشته و حین رانندگی با دو خودروی پارک شده تصادف کرد. علاوه بر جریمه ۱,۵۰۰,۰۰۰ تومانی برای رانندگی بدون گواهینامه و توقیف خودرو به مدت ۳ ماه، والدین موظف به پرداخت کلیه خسارات وارده شدند. شرکت بیمه نیز از پرداخت خسارت خودداری کرد و کل مبلغ خسارت (بیش از ۱۲۰ میلیون تومان) از جیب خانواده پرداخت شد.
آمار تصادفات نوجوانان فاقد گواهینامه در ایران
بر اساس آمار پلیس راهور ناجا در سال ۱۴۰۲:
- حدود ۵٪ از تصادفات شهری مربوط به رانندگی افراد زیر ۱۸ سال است
- آمار تصادفات در این گروه سنی ۳ برابر بیشتر از رانندگان دارای گواهینامه است
- ریسک تصادفات منجر به فوت در نوجوانان راننده، ۴.۷ برابر بیشتر از رانندگان بزرگسال است
- ۶۸٪ از تصادفات رانندگان نوجوان در ساعات غیراداری و آخر هفته‌ها رخ میدهد
وضعیت بیمه در تصادفات رانندگان بدون گواهینامه زیر ۱۸ سال
یکی از مهم‌ترین مسائلی که خانواده‌ها باید از آن آگاه باشند، وضعیت پوشش بیمه‌ای در تصادفات رانندگی و رانندگان بدون گواهینامه است:
- بیمه شخص ثالث:
- خسارت وارده به اشخاص ثالث (مصدومین یا متوفیان) توسط صندوق تأمین خسارت‌های بدنی پرداخت می‌شود
- اما شرکت بیمه میتواند پس از پرداخت خسارت، به مالک خودرو (والدین) مراجعه کرده و مبلغ پرداختی را مطالبه کند
- بیمه بدنه:
- شرکت‌های بیمه از پرداخت خسارت وارده به خودروی تحت رانندگی فرد فاقد گواهینامه خودداری می‌کنند
- کلیه خسارات وارده به خودرو باید توسط مالک (والدین) پرداخت شود
در نهایت، فراموش نکنید که هدف اصلی از دریافت دیه، جبران خسارت و کمک به بهبود شرایط آسیب‌دیدگان است. با رعایت اصول قانونی و بهره‌گیری از راهنمایی‌های تخصصی، می‌توانید حقوق خود را به بهترین شکل استیفا کنید. جهت اطلاع از هزینه مشاوره حقوقی فوری با وکیل دیه با 09212242670 تماس بگیرید.
راهکارهای پیشگیری از رانندگی نوجوانان بدون گواهینامه
برای جلوگیری از این تخلف خطرناک، والدین می‌توانند اقدامات زیر را انجام دهند:
- آموزش و آگاه‌سازی: با فرزندان خود درباره خطرات رانندگی بدون گواهینامه و عواقب قانونی آن صحبت کنید.
- محافظت از سوئیچ: سوئیچ خودرو را در محلی امن و دور از دسترس نوجوانان نگهداری کنید.
- فعال‌سازی سیستم‌های هوشمند: برخی خودروها دارای سیستم‌های محدودکننده هستند که می‌توان آنها را برای رانندگان جوان فعال کرد.
- کلاس‌های آموزشی پیش از گواهینامه: فرزندان را به کلاس‌های آموزشی آشنایی با قوانین راهنمایی و رانندگی بفرستید تا برای زمان اخذ گواهینامه آماده شوند.
- جایگزین‌های مناسب: راه‌های جایگزین حمل و نقل مانند خدمات تاکسی آنلاین، حمل و نقل عمومی یا رساندن نوجوانان توسط والدین را فراهم کنید.
جهت دریافت مشاوره حقوقی به صورت حضوری و یا آنلاین و تلفنی 24ساعته شبانه روز و یا اطلاع از هزینه وکیل و مشاوره با شماره های 09212242670 و یا 02147625900 تماس بگیرید. هزینه مشاوره حقوقی در وبسایت وکالت تلفنی منصفانه بوده و شما می توانید با خیال راحت از این خدمات به صورت شبانه روزی بهره مند شوید.
نظر خود را ثبت نمایید
فرم درخواست مشاوره حقوقی