همه آنچه در مورد حکم جلب باید بدانید

حکم جلب یکی از مباحث چالشی و پر تکرار در دعاوی مختلف است. این حکم یا بهتر است بگوییم «دستور» زمانی صادر می شود که فرد مورد نظر برای اجرای حکم یا حضور در دادگاه و دادسرا همکاری نکرده و راهی جز دستگیری وی باقی نمی ماند. در ادامه مقاله جزئیات قانونی این موضوع در سه نوع جلب برای دعاوی حقوقی، کیفری و شخص ثالث ارائه می گردد.

تعریف حکم جلب از زبان وکیل

حکم جلب عبارت عامیانه ای است که برای عبارت حقوقی «قرار جلب» یا «دستور جلب» به کار می رود. این دستور زمانی صادر می شود که دادگاه، دادسرا یا متقاضی، نیازمند حضور فرد جهت اجرای حکم یا پاسخگویی در محضر قانون است؛ در حالی که فرد مورد نظر حاضر به همکاری مسالمت آمیز نیست. بنابراین با دستور جلب وی را دستگیر کرده و حاضر می کنند.

برای گرفتن دستور جلب باید برگ جلب از طرف مقام قضایی صادر شده و به کلانتری ابلاغ شود. ماموران نیروی انتظامی طبق دستور فرد را یافته و دستگیر می کنند. اگر نتوانند در مهلت معین شده در برگ جلب، فرد را دستگیر نمایند باید در گزارشی علت را تشریح کنند. بعد از جلب فرد را به دادگاه یا دادسرا تحویل می دهند. جلب معمولا در طول روز صورت می گیرد. در ایام تعطیلات فرد دستگیر شده را به قاضی کشیک حوزه قضایی تحویل می دهند. فرد تا آغاز ساعات اداری در بازداشت موقت می ماند.

انواع حکم جلب در قانون ایران

حکم جلب در قانون ایران انواع متفاوتی دارد. از یک لحاظ به دو نوع عادی و سیار طبقه بندی می شود. قرار جلب عادی زمانی است که فرد مورد نظر در دسترس بوده و آدرس مشخصی از وی وجود دارد. قرار جلب سیار در مواقعی که از فرد آدرس مشخصی وجود نداشته و به اصطلاح متواری است، صادر می شود.

در یک تقسیم بندی دیگر دستور جلب برای دعاوی حقوقی و دستور جلب برای دعاوی کیفری قرار می گیرد. شرایط گرفتن حکم جلب در این دو حالت تفاوت های زیادی دارند که در قسمت بعد تشریح می گردد. توجه داشته باشید تشریفات قانونی برای صدور دستور جلب در دعاوی حقوقی کمی پیچیده تر بوده و نیاز به مشورت با وکیل متخصص دارد. برای صرفه جویی در وقت و هزینه، می توانید از طریق تماس تلفنی یا به صورت آنلاین از سایت وکالت تلفنی مشاوره بگیرید. خدمات حقوقی این سایت به صورت شبانه روزی و در تمامی ایام هفته، حتی تعطیلات رسمی، ارائه می گردد. همچنین برای مشاوره حقوقی با بهترین وکلای ایران، می توانید با شماره 09212242670 و یا 02147625900 تماس حاصل فرمایید.

نوع دیگری از قرار جلب وجود دارد که به آن جلب شخص ثالث می گویند. در این حالت یکی از طرفین دعوا (خواهان و خوانده در دعاوی حقوقی، شاکی و متهم در دعاوی کیفری) حضور فرد دیگری را از دادگاه تقاضا می کند. برای این منظور طبق ماده 135 قانون آیین دادرسی مدنی، باید «تا پایان جلسه اول دادرسی جهات و دلایل خود را اظهار کرده» و سه روز پس از جلسه، دادخواست خود را تقدیم نماید. این امر هم در دادگاه بدوی و هم در دادگاه تجدیدنظر امکان پذیر است.

شرایط لازم برای صدور حکم جلب

صدور حکم جلب در دعاوی کیفری شرایط و تشریفات خاصی نداشته و در صورت صلاحدید دادگاه (جهت اجرای حکم مجرم) یا دادسرا (جهت انجام تحقیقات و بازپرسی) انجام می شود. شاکی یا فرد متقاضی در این زمینه نقش خاصی ندارد. اما برای دستور جلب در دعاوی حقوقی شرایط و تشریفات ویژه ای وجود دارد.

ابتدا توجه داشته باشید گرفتن حکم جلب در دعاوی حقوقی فقط در مورد محکومیت های مالی که حکم آنها قطعی شده است، امکان پذیر است. این دستور زمانی صادر می شود که فرد محکوم به پرداخت مال (وجه نقد، مال منقول یا غیر منقول) از اجرای حکم دادگاه بدون عذر موجه امتناع می کند. بر اساس قانون «محکوم علیه» 10 روز بعد از صدور اجراییه فرصت دارد حکم را اجرا نماید. همچنین یک ماه فرصت دارد دادخواست اعسار دهد. دادخواست اعسار به این معناست که «محکوم علیه» با استناد به عدم تمکن مالی، از دادگاه درخواست تقسیط محکومیت مالی خود را دارد. برای این منظور باید مدارک کافی (مبنی بر ناتوانی مالی) ارائه کند وگرنه دادخواست اعسار پذیرفته نمی شود.

 اگر در مهلت مقرر قانونی، حکم را اجرا نکند یا اقدامی برای آن انجام ندهد یا مالی را به «محکوم له» معرفی ننماید، خواهان پرونده (محکوم له) می تواند از بخش اجرای احکام دادگاه صادرکننده حکم، درخواست صدور دستور جلب نماید.

نکته مهم این است که اگر «محکوم علیه» از پرداخت امتناع کند، اجرای احکام قبل از صدور حکم جلب، برای شناسایی اموال وی و توقیف جهت استیفای «محکوم به» استعلام می گیرد. یعنی با استعلام از بانک، اداره ثبت، دارایی، راهور و تحقیق محلی توسط کلانتری، اموال فرد لیست شده و به قدر محکومیت، از اموال وی توقیف می گردد. تنها در صورتی که مالی از فرد یافت نشود یا اموال کشف شده کافی نباشد، قرار جلب صادر خواهد شد.

چگونگی استعلام حکم جلب

ساده ترین روش برای استعلام حکم جلب ورود به سامانه عدل ایران به آدرس adliran.ir است. برای این منظور فرد می تواند با کد ملی و رمز عبور ثنا، وارد پنل کاربری خود شده و از قسمت «اطلاع رسانی»، «اطلاع رسانی برای اشخاص حقیقی» پرونده قضایی خود را پیگیری کرده و یا استعلامات مورد نیاز خود را دریافت کند.

مشاوره با وکیل جلب

همان طور که متوجه شدید گرفتن حکم جلب نیازمند طی مراحل قانونی ویژه است. این فرآیند در دعاوی حقوقی شرایط خاصی دارد که بدون تحقق آنها دستور جلب صادر نمی شود. موضوع زمانی که فرد مورد نظر متواری بوده و آدرس مشخصی ندارد، سخت تر هم می شود. بنابراین اگر به عنوان «محکوم له» در یک پرونده محکومیت مالی هستید یا به عنوان شاکی در یک پرونده کیفری، حتما از یک وکیل جلب کمک بخواهید. مشاوره با وکیل جلب مزایای زیادی برای شما خواهد داشت. اول اینکه لازم نیست تمام مفاهیم حقوقی و قانونی در این مورد را بیاموزید و پیاده کنید. وکیل شما از همه آنچه به آن نیاز دارید آگاهی دارد. بنابراین اقدامات لازم را انجام داده یا راهکارهای لازم را در اختیار شما قرار می دهد.

دوم اینکه در زمان مناسب برای گرفتن حکم جلب اقدام خواهید کرد. زیرا صدور این دستور در زمان و شرایط خاصی امکان پذیر است. از طرف دیگر برگ جلب دارای تاریخ انقضا بوده و اگر نتوانید در این مدت فرد مورد نظر را دستگیر نمایید باید قبل از اتمام تاریخ، برای تمدید آن اقدام کنید.

سوم اینکه شاید اصلا نیازی به حکم جلب و دستگیری نباشد. با استعلام اصولی می توان اموال فرد را کشف و شناسایی نمود و به اندازه تمام محکومیت مالی، از آن اموال توقیف و وصول کرد. در این مورد وکیل متخصص راهنمایی لازم را ارائه خواهد کرد. برای اطلاع از هزینه مشاوره حقوقی و یا نگارش اوراق قضایی با 09212242670 تماس بگیرید.