گسترش معاملات اینترنتی در سال‌های اخیر، شیوه خرید و فروش در ایران را دگرگون کرده و بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند به جای حضور مستقیم در بازار، تنها با چند لمس ساده روی صفحه تلفن همراه، کالا یا خدمات موردنیاز خود را پیدا کنند. دیوار و شیپور به عنوان دو نمونه بزرگ و شناخته‌شده از این بسترها، روزانه میزبان هزاران آگهی هستند؛ از خرید یک وسیله کوچک خانگی گرفته تا معاملات بزرگ خودرو و املاک. این حجم عظیم از آگهی‌ها، برای بسیاری از کاربران حکم فرصتی ارزشمند را دارد؛ فرصتی برای خرید ارزان‌تر، صرفه‌جویی در زمان و دسترسی گسترده‌تر به کالاهایی که شاید در بازار محلی یافت نشود.

اما در کنار این جذابیت ظاهری، واقعیتی نهفته است که بسیاری از کاربران تنها زمانی متوجه آن می‌شوند که دیر شده است. معاملات آنلاین، اگرچه سریع و راحت انجام می‌شوند، اما بیش از هر نوع معامله دیگری نیازمند دقت، احتیاط و شناخت دقیق قوانین هستند. فضای مجازی، برخلاف تصور عمومی، نه یک محیط کاملاً امن است و نه ضمانتی برای صداقت افراد ارائه می‌دهد. همین ویژگی باعث شده فرصت‌ها و تهدیدها در کنار هم رشد کنند و در بسیاری از موارد، تجربه خوشایند خرید اینترنتی تبدیل به یکی از پیچیده‌ترین مسائل حقوقی کاربران شود.

در دل همین معاملات، گاهی رفتارهایی رخ می‌دهد که کاملاً با قواعد اخلاقی و قانونی فاصله دارد؛ وعده‌هایی داده می‌شود که واقعیت ندارد، کالاهایی ارسال می‌شود که هیچ شباهتی به آگهی ندارد، پولی واریز می‌شود که دیگر بازگشتی نمی‌یابد، و کاربر در برابر عملی قرار می‌گیرد که مصداق روشن تضییع حق یا حتی کلاهبرداری است. درست همان‌جاست که خریدار با دنیای حقوقی معاملات فضای مجازی روبه‌رو می‌شود؛ دنیایی که اگرچه در ابتدا غبارآلود و پیچیده به نظر می‌رسد، اما با شناخت قوانین و مسیرهای قانونی، می‌توان به نتیجه‌ای قطعی و قابل اتکا رسید.

در این میان، ضعف بزرگ بسیاری از کاربران این است که نمی‌دانند دقیقاً باید چه کاری انجام دهند، چه مدرکی لازم است، کدام رفتار فروشنده جرم است و کدام صرفاً نقض تعهد محسوب می‌شود، یا این‌که اساساً دیوار و شیپور در این میان چه جایگاهی دارند و آیا مسئولیتی متوجه آن‌ها می‌شود یا خیر. همین ناآگاهی موجب سردرگمی می‌شود؛ خریدار نمی‌داند باید از پلیس فتا شروع کند یا دادگاه، شکواییه تنظیم کند یا دادخواست حقوقی، و در بسیاری از موارد، زمان طلایی برای جمع‌آوری ادله از دست می‌رود و پیگیری سخت‌تر می‌شود.

جهت دریافت مشاوره حقوقی فوری با وکیل پایه یک دادگستری کلیک کن

معاملات اینترنتی، علاوه بر سرعت، ویژگی دیگری نیز دارند و آن این است که تمام شواهد و مدارک به‌صورت دیجیتال ایجاد می‌شود؛ پیام‌ها، اسکرین‌شات‌ها، رسید پرداخت، آگهی، شماره تماس و حتی زمان ارسال تصاویر، همگی می‌توانند به ادله مهم قضایی تبدیل شوند. تفاوت بزرگ میان موفقیت و شکست در این نوع پرونده‌ها، میزان مهارت فرد در جمع‌آوری و حفظ این مدارک است. بسیاری از کاربران حتی نمی‌دانند یک پیام ساده داخل چت دیوار یا واتساپ تا چه اندازه در دادگاه ارزش حقوقی دارد. همین نکات کوچک، مسیر پرونده را دگرگون می‌کند.

به‌تدریج که تعداد شکایت‌های کاربران از فروشندگان اینترنتی افزایش یافته، دستگاه قضایی نیز مسیرهای رسیدگی را شفاف‌تر و سریع‌تر کرده است. امروزه شکایت از فروشنده در دیوار یا شیپور، اگر به‌درستی و تحت اصول قانونی انجام شود، می‌تواند در مدت زمان معقول به نتیجه برسد. از استعلام شماره موبایل و ردیابی حساب بانکی گرفته تا احضار فروشنده و صدور حکم قضایی، همه‌چیز در مسیر مشخص و قانونی قرار دارد و هیچ‌کس نمی‌تواند با سوءاستفاده از فضای مجازی خود را از مسئولیت فرار دهد.

در این میان نقش مشاوره حقوقی و استفاده از تجربه یک وکیل متخصص بسیار پررنگ می‌شود. بسیاری از افراد تصور می‌کنند می‌توانند بدون آگاهی حقوقی، مسیر شکایت را به تنهایی طی کنند، اما واقعیت این است که کوچک‌ترین اشتباه در شرح ماجرا، ناقص بودن ادله، یا انتخاب مسیر نادرست (کیفری به‌جای حقوقی یا بالعکس) می‌تواند نتیجه پرونده را کاملاً به ضرر فرد تغییر دهد. بارها دیده شده که خریدار، به‌جای شکایت کلاهبرداری، دادخواست حقوقی داده و وقت از دست رفته است؛ یا در پرونده‌ای دیگر، به‌جای فسخ معامله، شکواییه تنظیم شده و مسیر اشتباه پیموده شده است.

با این حال، آگاهی درست و راهنمایی دقیق می‌تواند از همان ابتدا مسیر پرونده را هموار کند. هدف این مقاله همین است؛ ارائه یک راهنمای کامل، مرحله‌به‌مرحله و کاربردی که بدون پیچیدگی حقوقی، بدون ابهام و بدون اصطلاحات غیرقابل‌فهم، شما را از اولین گام تا آخرین مرحله پیگیری همراهی کند. این محتوا با دقت بالا، مطابق آخرین قوانین، و با نگاهی عملی تنظیم شده تا شما بدانید در هر شرایط دقیقاً چه اقدامی لازم است و چگونه می‌توانید بدون استرس، حق خود را از فروشنده متخلف یا کلاهبردار بازپس بگیرید.

در این مقاله قصد داریم تا همه این سوالات را پاسخ دهیم و راهنمایی کامل برای دریافت مشاوره حقوقی مراحل شکایت از فروشنده در دیوار و شیپور را ارائه دهیم. از تعاریف قانونی تا راهکارهای عملی، از مجازات‌های احتمالی تا روش‌های دفاعی، همه چیزی که نیاز دارید در ادامه خواهید خواند. چرا که باور داریم هر فرد حق دارد با آگاهی کامل تصمیم‌گیری کند و در مواقع بحرانی بداند چطور باید عمل کند

تخلفات پرتکرار در دیوار و شیپور

در فضای معاملات آنلاین، رفتارهای نادرست بسیار رایج شده است؛ از ارسال نکردن کالا گرفته تا فریب در قیمت و ارائه اطلاعات جعلی. بخش زیادی از شکایت‌های کاربران دقیقاً از همین مشکلات ساده اما پرضرر شکل می‌گیرد. در بسیاری از موارد، فروشنده پس از دریافت پول ناپدید می‌شود، کالای معیوب تحویل می‌دهد یا کالایی می‌فرستد که هیچ شباهتی به آگهی ندارد. این تخلفات پایه تمام پرونده‌های حقوقی و کیفری در پلتفرم‌های دیوار و شیپور است.

مرجع رسیدگی به شکایت‌های دیوار و شیپور

هر پرونده‌ای که مربوط به تخلف یا کلاهبرداری در دیوار و شیپور باشد، بسته به نوع رفتار فروشنده در یکی از سه مرجع زیر رسیدگی می‌شود:

۱. پلیس فتا

زمانی که فروشنده از ابتدا قصد فریب داشته، پول را گرفته و ناپدید شده یا مشخصات جعلی ارائه کرده باشد.
پلیس فتا وظیفه شناسایی هویت، ردیابی حساب، بررسی IP و جمع‌آوری ادله الکترونیکی را دارد.

۲. دادسرای جرایم رایانه‌ای

پس از گزارش اولیه به فتا، شکواییه در دادسرا ثبت می‌شود.
بازپرس در این مرحله:

• فروشنده را احضار می‌کند

• استعلام‌های بانکی و مخابراتی می‌گیرد

• دستور بررسی حساب‌های متهم را صادر می‌کند

• درباره بازداشت یا آزادی با وثیقه تصمیم می‌گیرد

۳. دادگاه حقوقی

در مواردی که اختلاف فقط قراردادی باشد و فروشنده قصد فریب نداشته باشد، دعوا در دادگاه حقوقی مطرح می‌شود.
دادگاه می‌تواند حکم بدهد:

• معامله فسخ شود

• پول بازگردانده شود

• فروشنده مجبور به انجام تعهد شود

• خسارت پرداخت شود

مدارک لازم برای شکایت

شکایت موفق، کاملاً وابسته به مدارک است. هرچه مدارک کامل‌تر باشد، روند رسیدگی سریع‌تر و حکم قطعی‌تر خواهد بود.

مدارک ضروری:

۱. اسکرین‌شات آگهی
شامل عکس کالا، توضیحات، قیمت، شماره تماس و تاریخ انتشار.
این مدرک ثابت می‌کند فروشنده چه چیزی را ادعا کرده است.

۲. چت‌های دیوار یا شیپور
تمام گفتگوهای داخل اپلیکیشن و پیام‌رسان‌ها (واتساپ، ایتا، تلگرام).
این پیام‌ها تعهدات، توافق‌ها و وعده‌های فروشنده را نشان می‌دهد.

۳. رسید واریز پول یا کارت‌به‌کارت
مهم‌ترین مدرک برای اثبات انتقال مال.
حتماً تصویر کامل فیش شامل شماره کارت فروشنده، مبلغ و زمان پرداخت گرفته شود.

صدای مکالمات (در صورت وجود)
طبق قانون، ضبط تماس به عنوان اماره قضایی قابل استناد است.

۵. عکس و فیلم کالا (برای موارد معیوب)
اگر کالا ارسال شده اما معیوب یا مغایر با توضیحات است، ثبت دقیق تصاویر ضروری است.

۶. مشخصات احتمالی فروشنده
مانند:
شماره کارت – شماره شبا – شماره موبایل – آدرس احتمالی – لینک آگهی – آی‌دی شبکه اجتماعی.

نکته مهم

هرچه مدارک کامل‌تر باشد، قاضی سریع‌تر احراز می‌کند که فروشنده
یا کلاهبردار بوده یا متعهد نشده است.

مراحل شکایت کیفری (برای کلاهبرداری و فریب)

اگر فروشنده از ابتدا قصد بردن مال شما را داشته، مسیر زیر باید طی شود:

مرحله اول: ثبت گزارش در سایت پلیس فتا

شما به سایت رسمی فتا مراجعه می‌کنید و گزارش اولیه را ثبت می‌کنید.
فتا معمولاً در همین مرحله:

• شماره موبایل

• حساب بانکی مقصد

• IP
  را بررسی می‌کند.

مرحله دوم: مراجعه به دفتر خدمات قضایی

در این مرحله، شکواییه رسمی علیه فروشنده تنظیم و در دادسرای جرایم رایانه‌ای ثبت می‌شود.

مرحله سوم: تشکیل پرونده در دادسرا

بازپرس پرونده پس از مطالعه مدارک، اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

• احضار فروشنده

• دریافت استعلام از بانک، مخابرات و فتا

• بررسی سوابق قبلی متهم

• دستور مسدودی یا بررسی حساب

مرحله چهارم: صدور قرار

اگر فروشنده همکاری نکند، بازپرس ممکن است:

• دستور جلب

• قرار کفالت

• قرار وثیقه
  صادر کند.

در اکثر موارد، فروشنده قبل از دستگیری، پول را بازمی‌گرداند تا پرونده سنگین نشود.

مرحله پنجم: ارجاع پرونده به دادگاه و صدور حکم

دادگاه با توجه به ادله، حکم زیر را صادر می‌کند:

• بازگرداندن تمام پول

• پرداخت خسارت

• مجازات کیفری (حبس یا جزای نقدی)

مراحل دعوای حقوقی (برای اختلافات غیرکیفری)

اگر موضوع فقط اختلاف قراردادی باشد، مسیر زیر طی می‌شود:

مرحله اول: جمع‌آوری مدارک و تنظیم دادخواست

وکیل یا خود کاربر دادخواست زیر را تنظیم می‌کند:

• فسخ معامله

• استرداد ثمن

• الزام به انجام تعهد

• مطالبه خسارت

مرحله دوم: ثبت دادخواست در دفتر خدمات قضایی

پرونده به دادگاه ارجاع داده می‌شود.

مرحله سوم: رسیدگی در دادگاه

قاضی مدارک را بررسی و از فروشنده توضیح می‌خواهد.

مرحله چهارم: صدور حکم

در اغلب پرونده‌ها، فروشنده موظف می‌شود:

• پول را برگرداند

• خسارت بدهد

• یا کالا را تحویل دهد

مرحله پنجم: اجرای حکم

اگر فروشنده همکاری نکند:

• حساب‌های بانکی او

• اموال منقول و غیرمنقول
  توقیف می‌شود تا مبلغ به خریدار پرداخت گردد.

بهترین مسیر برای رسیدن به نتیجه سریع

تجربه پرونده‌های متعدد نشان داده بهترین روش برای بازگشت پول:

ترکیب

شکایت کیفری برای فشار قانونی + دعوای حقوقی برای جبران خسارت

است.

فروشنده معمولاً با دیدن شکایت کیفری حاضر به تسویه حساب می‌شود
و پرونده حقوقی نیز ضمانت نهایی برای بازگرداندن پول یا فسخ معامله است.

نتیجه‌گیری 

معاملات آنلاین امروز یکی از بخش‌های جدایی‌ناپذیر زندگی دیجیتال مردم شده است. دیوار و شیپور با ایجاد بستری ساده و سریع، امکان خرید و فروش بدون واسطه را برای میلیون‌ها کاربر فراهم کرده‌اند؛ اما هر بستری که بر پایه اعتماد عمومی شکل می‌گیرد، به همان اندازه می‌تواند زمینه‌ساز سوءاستفاده و تخلف نیز باشد. نکته مهم این است که این تخلفات، تنها نتیجه بی‌دقتی کاربران نیست؛ بلکه به دلیل ماهیت غیرحضوری معاملات و نبود نظارت مستقیم، بروز مشکلات امری طبیعی است و قانون دقیقاً برای همین شرایط وضع شده است.

آنچه بسیاری از کاربران از آن غافل هستند، قابلیت بالای قانون در حمایت از حق خریدار و امکان پیگیری دقیق تخلفات در فضای مجازی است. برخلاف تصور عمومی، کلاهبرداری اینترنتی یا خلف وعده در بسترهایی مثل دیوار و شیپور، هرگز موضوعی مبهم یا بدون راه‌حل نیست؛ بلکه دستگاه قضایی برای این نوع جرایم مسیرهای کامل، مرحله‌به‌مرحله و روشن تعیین کرده است. پلیس فتا، دادسرای جرایم رایانه‌ای و دادگاه‌های حقوقی، همگی با سازوکارهایی مشخص فعالیت می‌کنند تا روند رسیدگی دقیق، قابل استناد و مؤثر باشد.

در این میان، حفظ و جمع‌آوری مدارک نقش بنیادی دارد. بسیاری از پرونده‌ها نه به دلیل پیچیدگی حقوقی، بلکه به دلیل نداشتن اسکرین‌شات، حذف پیام‌ها یا نداشتن فیش واریزی به نتیجه نمی‌رسند. در معاملات اینترنتی، حقیقت ماجرا در دل مدارک دیجیتال نهفته است و سرعت و موفقیت شکایت، کاملاً به دقت و هوشمندی کاربر در ثبت و نگهداری این مدارک بستگی دارد. قانون به سادگی براساس این مدارک، قصد فریب فروشنده یا تعهدات انجام‌نشده او را تشخیص می‌دهد.

تفاوت مهمی که در تمام پرونده‌ها باید به آن توجه شود، مرز میان رفتار کیفری و رفتار حقوقی است. این تشخیص که فروشنده قصد کلاهبرداری داشته یا صرفاً تعهدش را درست انجام نداده، نقطه آغاز یک مسیر درست حقوقی است. بسیاری از کاربران به دلیل انتخاب مسیر اشتباه، یا پرونده را طولانی می‌کنند یا نتیجه مطلوب نمی‌گیرند. در جایی که باید شکواییه کیفری مطرح شود، دادخواست حقوقی کافی نیست و بالعکس. اینجاست که نقش یک مشاور حقوقی یا وکیل متخصص، اهمیت واقعی خود را نشان می‌دهد.

پرونده‌های مربوط به دیوار و شیپور نشان داده‌اند که ترکیب اقدام کیفری و حقوقی بهترین نتیجه را ایجاد می‌کند. شکایت کیفری باعث می‌شود فروشنده مسئولیت‌پذیر شود، از فشار قانونی بترسد و معمولاً در همان مراحل اولیه حاضر به بازگرداندن پول شود. دعوای حقوقی نیز در جهت تثبیت حق خریدار و دریافت خسارت کمک می‌کند. هر دو مسیر کاملاً قانونی، مؤثر و قابل اجرا هستند، مشروط بر آن‌که با آگاهی و دقت طی شوند.

نکته دیگری که در این سال‌ها اهمیت یافته، شناخت جایگاه دیوار و شیپور در این معاملات است. بسیاری از کاربران تصور می‌کنند این پلتفرم‌ها در برابر معامله مسئولیت دارند، در صورتی که قانون این مسئولیت را نمی‌پذیرد. دیوار و شیپور صرفاً واسطه نمایش آگهی هستند و وظیفه‌ای برای تضمین معامله یا پرداخت خسارت ندارند. به همین دلیل، شکایت همیشه باید مستقیماً علیه فروشنده مطرح شود. با این حال، این پلتفرم‌ها به درخواست مراجع قضایی اطلاعات لازم را ارائه می‌دهند که این همکاری روند رسیدگی را سریع‌تر می‌کند.

در نهایت، آنچه اهمیت اصلی دارد، اعتماد به قانون و بهره‌گیری از مسیرهای رسمی رسیدگی است. هیچ کاربری نباید تصور کند که چون معامله در فضای مجازی انجام شده، امکان پیگیری وجود ندارد. اتفاقاً فضای مجازی با وجود قابلیت‌های فنی، امکان ردیابی و شناسایی متخلف را بسیار ساده‌تر از معاملات حضوری کرده است. پلیس فتا دسترسی به داده‌هایی دارد که حتی خود کاربر از وجود آن‌ها آگاه نیست، و همین ابزارها باعث شده آمار کشف جرایم اینترنتی نسبت به قبل چندین برابر افزایش یابد.

در کنار این موارد، استفاده از تجربه یک وکیل متخصص در پرونده‌های جرایم اینترنتی می‌تواند مسیر پرونده را کوتاه‌تر، دقیق‌تر و نتیجه را قطعی‌تر کند. وکیل می‌داند چه مدارکی اهمیت دارد، چگونه باید شکواییه تنظیم شود، چگونه عنوان مجرمانه را تشخیص دهد و چگونه در دادگاه از حقوق خریدار دفاع کند. حضور وکیل باعث می‌شود روند رسیدگی از همان ابتدا مبتنی بر اصول قانونی باشد و پرونده بدون اتلاف وقت به نتیجه برسد.

در نتیجه، اگر در دیوار یا شیپور با فروشنده‌ای مواجه شده‌اید که پول شما را برده، کالا را تحویل نداده، کالای معیوب ارسال کرده یا به شکل دیگری حقوق شما را تضییع کرده است، این اتفاق پایان ماجرا نیست؛ بلکه آغاز یک مسیر قانونی برای بازپس گرفتن حق شماست. قانون کنار شماست، ابزارهای لازم فراهم است و اگر مراحل را به‌درستی طی کنید، رسیدن به نتیجه قطعی و دریافت حق، کاملاً قابل دسترس است. تنها کافی است مدارک را جمع‌آوری کنید، مرجع رسیدگی مناسب را انتخاب کنید و در صورت نیاز، از راهنمایی یک وکیل آگاه استفاده کنید.

برای شکایت فوری از کلاهبرداری دیوار با 09212242670 تماس بگیرید.